Кога станува збор за маркетинг агенциите, моменталната состојба доведе до голем број нови теми за кои широко се дискутира. Сепак, меѓу нив има некои прашања кои што би биле актуелни дури и без пандемија, а со неа доаѓаат до посебен израз: Колку се цени агенциската работа?
Во рамките на седмиот регионален форум на комуникациски лидери, IZAZOV 2021, во организација на агенцијата DRIVE, посебна дебата беше посветена токму на оваа тема: До кој степен се поклопува односот на надоместокот за агенциската работа со резултатите од таа работа? Кога да се започнат преговори за зголемување на надоместоците? Кога е време да се обезбеди независност од големите клиенти, чие заминување честопати може да стави крај на целосната работа на агенцијата?
„Комуникациските канали се поактивни од било кога, но ниту една дополнителна инвестиција не може да ги надомести загубите во маркетинг агенциите. Тие работат повеќе, инвестираат неизмерно поголем креативен труд, но реалноста е дека надоместоците се помали. Се создава чувство дека тој труд не се цени доволно, или се цени, но е слабо платен“, заклучи на почетокот на дискусијата модераторката на панелот и директор на агенцијата DRIVE, Данка Трбојевиќ.
Иако може да изгледа дека сферата на огласување во моментов стивнува, на регионалната сцена клиентите и агенциите станаа можеби и подинамични од кога било – се нудат огромен број идеи, иако буџетите од обете страни се драматично ревидирани. Кога станува збор за конкретните кампањи, директорката за маркетинг и односи со јавност во Војводијанска банка и Групацијата ОТП, Милена Мичановиќ, го наведува примерот на „метаморфозата“ на спонзорската кампања на Олимпискиот комитет на Србија, која со откажување на Олимпијадата требаше да добие друга цел преку ноќ:
„На почетокот бевме малку очајни, а потоа се собравме и се обидовме да ги свртиме плановите кои што се темелеа на Олимпијадата и таквата комуникација. Гледавме како можеме да им помогнеме на сите погодени од кризата, мислејќи пред сè на здравствените работници, па ја преориентиравме кампањата во таа насока и ги активиравме сите наши олимпијци во директна поддршка на здравството“.
Агенциите, како и нивните клиенти, се способни за такви прилагодувања кога станува збор за креативни решенија, а со оглед на прилично зголемениот обем на работа, би било логично да се обезбеди соодветна корекција на надоместоците. Сепак, дали ова се случува во реалноста? Генералниот директор на агенцијата Communis DDB, Бојан Станков, смета дека ова е можно доколку се поклопат условите на пазарот, буџетите на клиентите и планираниот опсег на работа за тековната година. Сето ова во моментов е доведено во прашање, а на пазарот се појавуваат голем број на помали, тесно специјализирани агенции, подготвени да работат за помал буџет:
„Оваа работа е жива материја, таа дише, а ние секако имаме помалку агенции во однос на бројот на луѓе и спецификите на работата, тоа е нормално. На клиентите останува да разберат кои се предностите и недостатоците од тоа, а агенциите треба да се докажат. Секаков вид на конкуренција е здрава и може да ги извлече агенциите од летаргијата и да ги натера да го дадат најдоброто од себе. Што се однесува до буџетите, тоа е прашање на искуство и препознавање до каде агенцијата е подготвена да оди. Агенциите секако мора да имаат консензус околу цените, а од друга страна, клиентите треба да ја подигнат свеста за фактот дека најефтиниот не мора да биде најдобар“.
Соговорниците гледаат потенцијално решение во формирање на силно регулаторно тело, кое би се борело за напредок на индустријата:
„Здруженијата постојат, но тие не се занимаваат доволно со оваа тема. Поединци на ниво на целиот пазар истражуваат опции, но им недостасува поддршка од сите нас, за да знаеме кому што му треба. Имам впечаток дека сите работиме секој за себе, а преку здруженијата можеме да истражуваме повеќе регионални пазари – тоа е единствениот начин сè што правиме да го подигнеме на повисоко ниво“, објаснува Марија Јоксимовиќ, директор на SVA New Concept.
На крајот од панелот, учесниците дискутираа за феноменот „еден огромен клиент“ и потенцијалната зависност од него. Голем успех, но честопати камен на сопнување за маркетинг агенциите е клиент од кого зависи работата на агенцијата и нејзината деловна активност и тоа не е најдобро решение. Александра Дилевска, директор на Publicis Group за Хрватска и Македонија, напоменува дека агенциите денес мора да бидат агилни, без да „затишат“ во работата поради еден голем клиент кој може да одлучи утре да ги замени од која било причина:
„Важно е да не се запре, туку да се обезбеди континуиран „крвоток“ на агенцијата. Сите сонуваме за портфолио кое сепак зависи од пазарот, клиентите и експертизата, и затоа треба да имаме големи и средни клиенти, да го диверзифицираме портфолиото, да работиме различни кампањи и да ја зголемиме експертизата. Во секоја „врска“ треба да бидете свежи, со нови знаења и да не размислувате во насока на „сега се обезбедивме“. Не мора да бидете голема агенција, можете да бидете и специјализирана, но тактиката за големите е многу питчеви, препораки и различни ангажмани “.
Дали е ценета агенциската работа? Панелистите сигурно веруваат дека е така, но вреднувањето варира од случај до случај. Најлесно е да се каже дека некој е недоволно платен и премногу ценет, а вистината е дека, со сите тешкотии од претходната година, се разбуди голема надеж дека клиентите ќе водат сметка не само за себе, туку и за агенциите со кои соработуваат.
Факт е дека во компаниите, во повеќето случаи за инвестирањето во маркетинг иницијативи и проекти одлучуваат одделите за набавки и во тој случај тие добиваат пониска цена, што е генерално проблем со кој се соочуваат и агенциите и клиентите.
На крајот, за огромното мнозинство луѓе во оваа професија, за двете страни, е сосема јасно дека веќе не е важно „јас“, туку „ние“ и дека сите чинители на една индустрија можат да преживеат во дадени околности и непречено ги реализираат своите идеи во успешни, значајни и во секоја смисла (дури и финансиска) ценети кампањи.
