Автор: Филип Чижбановски, заменик претседател на Асоцијација за е-трговија на Македонија
Пандемијата со корона вирусот влијаеше кон промена на навиките на домашните купувачи, кои согласно одговорите во прашалникот за е-купувачи, спроведен од АЕТМ на 2802 испитаници, 37% одговориле дека значително повеќе започнале да купуваат онлајн од почетокот на пандемијата, а дури 76% од нив одговориле дека ќе продолжат да купуваат онлајн и по COVID-19 со ист обем.
Дека македонците во текот на првите девет месеци од 2020 година стекнуваат се повеќе доверба кон е-трговијата и онлајн нарачките, може да се заклучи и од растот на бројот и вредноста на онлајн трансакциите со домашни картички, особено кон домашни е-продавници. Согласно податоците од НБРСМ, преку е-трговија, односно онлајн плаќање во првите девет месеци годинава се реализирале вкупно 10 милијарди денари, што го надминува износот реализиран во текот на цела 2019 година.
Зголемената онлајн потрошувачка, покрај природниот раст и ограничувањата кои со себе ги донесе пандемијата за купување во физички локации, се должи и благодарение на растот на онлајн понудата од страна на домашните компании. Согласно податоците од НБРСМ за бројот на виртуелни места на продажба (интернет продажни места), заклучно со 30.09.2020 година во Република Северна Македонија регистрирани се 1.342 продажни места, односно за период од девет месеци во текот на 2020 година бројот на онлајн продавници се зголемил за 322 новоотворени. Доколку ја земеме предвид бројката на нови онлајн продавници за истиот период во текот на минатата година можеме да заклучиме дека растот изнесува 212,6% што значи дека голем дел од компаниите успеале да имплементираат онлајн продажба во услови на пандемија.
Согласно методологијата на прибирање на податоци на НБРСМ истата го вклучува бројот на регистрирани виртуелни места на продажба кои ги пријавуваат петте банки кои нудат е-трговија, односно сопствени е-продавници. Сепак за да се види поголемата слика потребно е да се согледаат и бројките за компаниите кои отвориле нов канал на продажба, односно онлајн преку мартеплјес платформа бидејќи и нивните производи и услуги ги направиле достапни за онлајн купување за потрошувачите.
Се повеќе компании одлучуваат да бидат дел од локален “marketplace” за онлајн продажба
По успехот на големите интернационални „marketplace” платформи како Amazon, Aliexpress, Etsy и други, голем број на домашни компании одлучуваат да бидат дел од локален “marketplace” со цел да ги понудат своите производи и услуги онлајн и да дојдат до што поголем број потенцијални купувачи.
Маркетплјес платформите се особено поволно решение за малите и средни компании и овозможуваат брзо лансирање и пристап до нови потенцијални купувачи. Компаниите кои се одлучуваат да отворат е-продавница во рамките на маркетплејс практично немаат потреба да поврзуваат платежен процесор и ја користат техничката и корисничката поддршка, како и датабазата на корисници за маркетинг промоции од самиот маркетплејс.
Најчестите причини поради кои некои од компаниите одлучуваат да се дел од локален маркетплејс наместо да отворат своја е-продавница се: побрза процедура за започнување со работа, чини помалку во однос на изработка на своја е-продавница, користење на едуциран кадар со искуство во е-трговија, здобивање со искуство за онлајн продажба од веќе воспоставен систем и подобар маркетинг на својот бренд и своите производи итн.
Во нашата земја во моментот постојат два поголеми онлајн пазари, односно две платформи кои функционираат како marketplace.
На маркетплејс платформата Grouper Shopping Mall, лансирана во април оваа година по започнувањето на кризата, веќе се отворени над 100 е-продавници.
На онлајн платформата МаркетКонект има 97 компании, од кои 15 се активни со опција за онлајн плаќање преку своите профили, а остатите се со можност за испраќање на мејл со податоци за нарачката.
