Во ек на глобални шокови – од здравствени кризи пред неколку години до енергетски турбуленции од лани – македонската економија се соочува со нови предизвици. Мерките што пред неколку години би биле последно прибежиште, денес се стандард: замрзнување на цени, директни субвенции, непокриена парична помош.
Но и покрај севкупната нестабилност, токму во овие услови се отвора простор за локалниот FMCG сектор. Последните истражувања на агенцијата за истражување и консалтинг Инсајдер ИД, во соработка со ЕБОР, упатуваат на значителен – и досега недоволно искористен – пазарен потенцијал за домашните производители.
Во продолжение ви пренесуваме сумирана верзија од текстот подготвен од Сергеј Зафироски, кој обработува податоци и наоди од истражување за потенцијалот на домашните производители во FMCG секторот.
Голем увоз = голем потенцијал за замена
Според податоците на Државниот завод за статистика, во 2024 година Македонија увезла речиси 1 милијарда евра прехранбени производи, додека извезла само 400 милиони. Земјоделскиот биланс е нешто подобар – со позитивна трговска разлика од 160 милиони евра – но и тука има простор за намалување на увозната зависност.
Тоа значи дека реални 500–600 милиони евра се трошат на странски прехранбени производи, кои потенцијално би можеле барем делумно да се заменат со домашно производство.
Зошто домашните компании не го користат овој потенцијал?
Истражувањето идентификува клучни причини преку детална SWOT анализа:
-
Предности: солиден квалитет на производите, интерес за брендирање и интернационализација, постоечки неискористени капацитети.
-
Слабости: слаба дигитализација, недоволна иновативност, ниско знаење за маркетинг и брендирање, стратегија базирана само на акции и попусти.
-
Можности: зголемена свесност кај потрошувачите за домашни производи, нови онлајн канали, достап до пазарите во ЕУ и ЦЕФТА.
-
Закани: силна странска конкуренција, ниска доверба во домашните брендови, ниска куповна моќ и слаба логистичка интеграција.
Што е потребно?
Фокусот мора да се насочи кон:
-
системска дигитализација на процесите,
-
развој на иновативни производи со додадена вредност,
-
градење силни домашни брендови и маркетинг стратегии што не зависат само од промоции,
-
подобра соработка со истражувачки, маркетинг и консалтинг агенции.
Сето ова е возможно – дури и без надворешна поддршка – но бара волја, стратегија и менталитет на раст. Со добра организација и поамбициозен пристап, домашните компании можат да освојат и дел од домашниот пазар, но и да станат посериозни играчи на странските пазари.
Целосниот текст и оригиналната анализа од Инсајдер ИД е достапна на следниов ЛИНК
