Борбата за вниманието на гледачите во дигиталниот простор станува сѐ поинтензивна секоја година. Портали, телевизии, стриминг сервиси, социјални мрежи… секој бара дел од колачот. Во тоа постојано превирање, еден медиум не се турка меѓу „големите“ играчи, туку во сенка ја гради својата публика, која од година во година сѐ повеќе расте. Станува збор за поткастот – „џезот“ меѓу медиумските платформи.
Се проценува дека во 2025 година меѓу 200 и 250 милиони Европејци редовно слушаат поткасти, со постојан тренд на раст. Во Хрватска нема прецизни бројки, но водечките канали имаат и по десетици илјади следбеници, а најпопуларниот Podcast Inkubator има речиси 400.000 претплатници. Важно е да се нагласи дека тоа најчесто се млади луѓе – според минатогодишниот извештај на KS&R, повеќе од една четвртина од припадниците на генерацијата Z и една третина од милениумците слушаат поткасти секојдневно.
SoMoCast со два нови модератори
Своето место под хрватското поткаст сонце го пронајде и SoMoCast, кој фрла ново светло врз динамичниот свет на дигиталниот бизнис, медиумите и маркетингот. Оваа година влезе во својата четврта сезона, а досега модераторската палка ја држеше Никола Врдолјак, директор и партнер во агенцијата 404. Оваа година доби засилување, па водителската улога покрај него ја презедоа Петар Павиќ, коосновач на S.T.A.R. Digital и водач на работната група за дигитален ADEX при Хрватската асоцијација на дигитални издавачи (HUDI), и Иванка Мабиќ Гагиќ, извршна директорка на хрватската подружница на Aleph, кој е и главен спонзор на SoMo Borac.
Сите епизоди на SoMoCast, кој оваа година ја емитува својата четврта сезона, може да ги погледнете на https://somoborac.com/podcast/
Во светло на сето ова, се поставува едно прашање: како медиумскиот формат на чист разговор од еден или повеќе часа успеа во ера кога доминираат брзите вести и видеа од неколку секунди?
Одговорот решивме да го побараме со помош на новите водители на SoMoCast.
„Поткастот, реално, е само интервју под друго име – како што е инфлуенсерот само ребрендиран амбасадор. Нема тука вистинска револуција: две лица седат, разговараат и се снимаат, исто како на телевизија пред педесет години. Некогаш преку антена, денес преку YouTube. Еволуцијата се случи повеќе во перцепцијата отколку во форматот. Луѓето денес сакаат да веруваат дека добиваат ‘непосредна вистина’, но често само добиваат нефилтрирано его. Во морето на инстант-експерти и популисти кои ‘преку ноќ’ стануваат авторитети, одговорноста на публиката станува исто толку важна колку и автентичноста на креаторите. Воопшто земено, луѓето треба повеќе да го проверуваат потеклото и изворот на информациите. За среќа, традиционалните медиумски брендови повторно враќаат кредибилитет во време на потоп од лажни и AI содржини. Но, и покрај сѐ, јасно е дека поткастите и сличните облици на индивидуални креатори-ѕвезди и понатаму ќе бидат значаен и влијателен дел од медиумскиот пејзаж“, истакна Петар Павиќ.
Два фактори на успехот кај помладата публика
Поткастот може да понуди нешто што мејнстрим медиумите не можат – автентичност, интимност и слобода за креаторите и брендови да изградат директни, лојални врски со својата публика.
Тие не мораат да се придржуваат до корпоративни агенди или масовна привлечност, туку најчесто се сурови и нефилтрирани. Креаторите имаат слобода да зборуваат за теми кои навистина ги интересираат и да се поврзат со својата публика на искрен начин. Освен тоа, поткастите успеваат во нишни простори, нудејќи целна содржина за високо ангажирана и специјализирана публика.
Во нивниот подем последниве години помогнаа два клучни фактори. Првиот е преминот на видео формат, што привлече млада публика која не сака само да го слуша водителот, туку и да го гледа.
Голема улога во популаризацијата одигра и TikTok. Многу креатори на поткасти почнаа да ја користат платформата за градење досег, ангажман и заедница околу подолгата содржина. Сѐ почесто може да се види дека исечоци од 10 минути имаат одличен reach и engagement, со што се побива правилото дека успеваат само видеа од 60 секунди.
„Новите технологии целосно го редефинираа начинот на кој ги консумираме медиумските содржини и очекувањата на публиката кон нив. Поткастот можеби е најдобар пример за таа промена – формат кој од аудио-ниша прерасна во динамичен, повеќедимензионален медиум благодарение на видеото, социјалните мрежи и паметните алгоритми на дистрибуција. Особено е интересен влијанието на TikTok, кој ги смени навиките на младата публика и отвори простор за нови начини на промоција на долгата содржина преку кратки, силни исечоци. Креаторите со тоа добија алатка што им овозможува автентично да градат заедница и да пренесуваат идеи низ формати што им се природни“, истакна Иванка Мабиќ Гагиќ.
Во тој контекст, поткастот повеќе не е само разговор – тој станува медиумски екосистем што ја спојува интимноста, визуелниот идентитет и интеракцијата со публиката во реално време. Тоа е трансформација која покажува колку технологијата и креативноста се испреплетени во современиот медиумски пејзаж, додава Мабиќ Гагиќ.
Автентичноста – пред сѐ
Мабиќ Гагиќ за оваа тема разговараше и со Хајди Ќенан, коосновачка и директорка на deep tech стартапот airt, која ќе биде гостинка во SoMoCast. Интервјуто можете да го погледнете на Spotify, YouTube и на Apple Podcasts апликацијата, каде што можете да ги најдете и разговорите со други истакнати личности од дигиталната сцена.
Во SoMoCast оваа сезона веќе гостуваа Матеј Лончариќ, главен директор за дигитално работење во CME Adria и претседател на HUDI, Јан Јилек од DotMetrics, и Ива Кутле Шкрлец, директорка за Destination Marketing за MEA во Hilton. Во новата, четврта сезона, покрај Хајди Ќенан, ќе гостува и Јоин Карриган, Lead Industry Manager во Pinterest.
Од сето кажано може да се заклучи дека поткастите ќе стануваат сѐ повлијателни во обликувањето на начинот на кој ги консумираме медиумите, бидејќи побарувачката за персонализирана содржина на барање ќе продолжи да расте. Но, за да успее во тоа, поткастот мора да остане верен на принципот што го прослави – автентичноста. Ако луѓето почнат да настапуваат „за камера“, ризикуваат да го изгубат токму она што го направи овој формат толку моќен низ сите овие години.
